In de natuur ben je nooit alleen

Avro Lancaster Mk I LM 263 EM-N  G.A.C. Overgaauw

© Harry Schoel 2012

Geert Adrianus Cornelis Overgaauw

Piloot F/Lt. G.A.C. Overgaauw met zijn Crew hondje "Niger" (Foto J. Verhagen)

Geert Overgaauw,geboren 17 juni 1918 te Menado, Celebes, Indonesia, overleden 15 augustus 1944 te Arnhem, begraven erebegraafplaats Moskowa te Arnhem, zoon van Adrianus Cornelis Overgaauw en Geertje van Gedzen.

Geert Overgaauw was een Engelandvaarder, die sinds mei 1941 in Engeland een vliegersopleiding volgde tot bommenwerperpiloot. Hij was samen met zijn vriend Jan Plesman (zoon van de KLM-coryfee Albert) op 30 december 1940 per fiets uit Nederland vertrokken. Zij fietsten naar Parijs en vandaar per trein naar Courtras bij Bordeaux. Vervolgens gingen ze te voet naar het onbezette Vichy-Frankrijk om de reis per trein naar Perpignan voort te zetten. Op 10 mei 1941 kwamen ze in Lissabon aan. Met een KLM vliegtuig vlogen ze naar Bristol, Engeland, aankomst 23 mei 1941.

Luitenantvlieger Geert had in Nederland een Waarnemersopleiding genoten bij de Militaire Luchtvaart Afdeling op vliegveld Soesterberg. Tijdens de meidagen in 1940 vloog hij in een Fokker C.V. een verkenningsvlucht als Tweede Luitenant Waarnemer naar de Afsluitdijk. Op 12 april 1944 werd hij gestationeerd op het vliegveld Spilsby. Jan Plesman werd opgeleid tot jachtvlieger. Jan vloog later bij het Nederlandse 322-squadron en sneuvelde op 1 september 1944 in Frankrijk na 109 operationele vluchten.



5th Bombergroup207 Squadron RAF

Het 207 Squadron (soms ook geschreven als No CCVII Squadron) is een voormalig bommenwerper en communicatiesquadron van de Royal Air Force (RAF).

Vanaf 12 oktober 1943 werd het 207 Squadron de eerste gebruiker van het nieuw geopende RAF Spilsby bommenwerpervliegveld.


Avro Lancaster Mk.I LM 263 EM-N

Productieserie LL617 - LM296. Dit type vliegtuig was een van de 450 Lancasters die besteld zijn bij Armstrong Whitworth Aircraft in april 1942 en geleverd als 100 Mk.II’s met Hercules XV1 motoren en 350 Mk.I’s met Merlin 24 motoren. LM263 was een Mk. I en werd geleverd aan het 207 Squadron in juli 1944. 

De Lancaster Mk.I was niet alleen voorzien van een FN5 neusgeschutskoepel, FN20 staartkoepel, maar ook een FN50 geschutskoepel die was aangebracht op de rug van het toestel. In totaal werden er 3544 Mk I's gebouwd, de grootste productieserie van dit type. Toen vliegtuig LM263 verloren ging had het een totaal van 71 vlieguren.

Specificaties

Spanwijdte:         31,09 mtr

Lengte:            21,18 mtr

Topsnelheid:        462 km/u op 3505 mtr

Maximale startmassa: 31.752 kg

Vliegbereik:         4072 km

Praktisch plafond:    7468 mtr

Bewapening:        8 7.7 mm-mitrailleurs, 2 in neus- en rugkoepels, 4 in staartkoepel;

                 max. bommenlast van 6350 kg

Motor:             4 Rolls-Royce Merlin XX-22- of 24-lijnmotoren, 1640 pk elk

Bemanning

Op foto v.l.n.r.

Lt. G.A.C. Overgaauw, pilot, Sgt. R.L. Coaker, airgunner, Sgt. A.L. Brett, navigator, Sgt. A. Watt, airgunner, W.A. Swinton, bomb aimer, Sgt. C.E.D. Stewart, fight engineer (werd op 15 augustus 1944 vervangen door Sgt. P.A. Wildsmith, fight engineer), Sgt. H. D. S. M.J. Mackay, wireless operator.

(foto: J. Verhagen)


De zeven bemanningsleden kwamen allen om. Het jongste bemanningslid was 19 jaar, het oudste 26. Naast Overgaauw waren er twee Canadezen onder de slachtoffers; de overige bemanningsleden hadden de Engelse nationaliteit.Op 17 augustus 1944 werd de bemanning begraven op de Algemene begraafplaats Moscowa te Arnhem. De twee Canadese bemanningsleden, de navigator en een van de boordschutters, werden later herbegraven op het Canadian Cemetery te Groesbeek.

F/L  OVERGAAUW, Geert Adrianus Cornelis, pilot, RAFVR, 102525,KIA (graf 37 Moscowa te Arnhem), 26 jaar, geboren 17 juni 1918 te Menado, Celebes, Indonesie. Kruis van verdienste.

Sgt  COAKER, Ronald Lee, airgunner, RAFVR, 1890818,KIA (graf 33 Moscowa te Arnhem), 19 jaar, United Kingdom, zoon van Donald Lee Coaker en A. Coaker. Grandson of Mrs F. Longley of Canterbury.

F/Sgt BRETT, Anthony Leonard, navigator, RAFVR, 183918,KIA (graf 34 Moscowa te Arnhem), 19 jaar,United Kingdom, zoon van William Henry Brett en Alcy M. Brett, uit West Runton, Norfolk.

War Memorial Runton, Norfolk, UK.

The Men of Runton Who Fell 1939 - 1945






F/O  SWINTON, William Auld, observer, bomb aimer, RCAF, J/25057,KIA (graf XV. C. 7. te Groesbeek), geboren 21 december 1921 te Vancouver?, B.C., Canada, zoon van William Swinton en Mary McInnes Auld, Vancouver, British Columbia.



F/SgtWATT, Alick, airgunner, RCAF, J/89063,KIA (graf XV. C. 10. te Groesbeek





Sgt   WILDSMITH, Percy Arthur, flight engineer, RAFVR, 936016,KIA (graf 35 Moscowa te Arnhem), 25 jaar, United Kingdom, zoon van Albert C. en Florence H. Wildsmith, uit Derby. Gehuwd met Esmie Wildsmith.

F/Sgt MACKAY, Huntley David Shaw Mann Jack, wirelessoperator, RAFVR, 56034, 24 jaar, United Kingdom,KIA (graf 38 Moscowa te Arnhem), zoon van HuntleyJack Mackay en Sara Jack Mackay uit Avoch, Ross enCromarty, Awarded Dux Gold Medal, Avoch JuniorSecondary School.

Vliegveld Spilsby

Tijdens de Tweede Wereldoorlog , RAF Spilsby, een bommenwerper vliegveld ontworpen voor Lancaster bommenwerpers, werd gebouwd in Great Steeping. Het werd voor operaties op 20 september 1943 geopend. De eerste operationele squadron te worden gebaseerd op Spilsby was het 207 Squadron RAF, verhuisd van RAF Langar op 12 oktober 1943. Later werd het gebruikt door de United States Air Force als een strategische bommenwerperbasis tot 1958. Tijdens de oorlog vlogen de Lancasters van het 207 Squadron meer dan 6.000 individuele operaties tijdens 540 operationele missies, zowel dag als nacht, met verlies van 154 zeven man bemanningen gedood of vermist. Het vliegveld werd uiteindelijk afgebroken in de late jaren 1970. De start- en landingsbanen werden verwijderd. De contouren van het vliegveld met zijn landingsbanen zijn nog steeds zichtbaar op luchtfoto's.

RAF Spilsby wordt herdacht door een vliegveldgedenkteken dat net buiten Great Steepingstaat.







Target Deelen Airfield(operatie Butterscotch)

Tot 1944 was vliegveld Deelen door de geallieerden in slechts geringe mate aangevallen. Ook gedurende de eerste helft van 1944 werd het nauwelijks aangevallen. Op 15 augustus kwam daarin verandering. De geallieerden rukten op in Frankrijk. De geallieerde luchtvloten die zowel overdag als ’s nachts Duitse doelen bestookten, hadden nog veel hinder van Duitse dag- en nachtjagereenheden die opstegen van de vele vliegvelden in Duitsland, Noordoost-Frankrijk, België en Nederland.

Er werd aan gene zijde van het Kanaal een plan opgesteld om 21 vliegvelden, waar vooral nachtjagers gestationeerd waren uit te schakelen. De bombardementen zouden vooral overdag en op hetzelfde tijdstip, 12.00 uur in de middag moeten plaatsvinden. In totaal 2.000 bommenwerpers, 900 van de RAF en 1.100 Amerikaanse onder bescherming van 600 jachtvliegtuigen zouden de aanvallen uitvoeren. RAF Bomber Command kreeg negen vliegvelden in België en Nederland als doelwit toegewezen. Het was een stralende dag, die vijftiende augustus. Fliegerhorst Deelen stond ook op de ‘bezorglijst’.

Onder de naam ‘Operation Butterscott’ namen acht squadrons van de ‘5th Bomber Group’, allen gestationeerd in het graafschap Lincolnshire met een honderdtal vliegtuigen (94 Lancasters en 5 Mosquito’s) deel aan de actie. 207th squadron ging met acht Lancasters de lucht in. Doel: Deelen. In totaal werd, tussen 12.08 en 12.13 uur, 532 ton explosieven op Deelen ‘afgeleverd’, waaronder tijdbommen. Thunderbolts en Mustangs zorgden voor de escorte.

Luchtfoto van woensdag 6 september 1944, Vliegveld Deelen. Zuidwestelijk deel van het vliegveld waar weinig bommen zijn gevallen. Zichtbaar zijn vooral de vele hangars aan en in de bosranden. Midden op de foto de spoorlijn. (foto: J. Verhagen)


Crash 15 augustus 1944 om 12.08 uurop het Oud Reemsterveld

‘I still feel that loss today’, zo schreef Charles Stewart in 1987. Flight Engineer Stewart was in verband met een ernstige ziekte van zijn zuster naar huis geroepen en had daarvoor verlof gekregen. 

 Op 16 augustus 1944 kwam hij weer terug op het vliegveld Spilsby in Engeland waar hij bij het ‘207th squadron of the 5th Bomber Group RAF’ diende. Toen vernam hij dat Flight Lieutenant Overgaauw met zijn bemanning niet zou terugkeren.Stewart behoorde tot de vaste bemanning van Overgaauw. Hij had groot respect voor ‘Johnny’ Overgaauw, de piloot van de Lancaster, die toch maar ‘a stranger in his country’ was en ver van zijn familie, in het bezette Nederland, vertoefde.

Het was Overgaauw zijn 37 ste vlucht.


Vertrek 15 augustus 1944 om 09.59 van vliegveld Spilsby voor een aanval op Vliegveld Deelen in Holland. De bommenwerpervloot kwam vanuit het west-noordwesten aangevlogen. De ‘N for Nan’ vloog vooraan in de bommenwerpervloot. Tijdens het bombarderen bleek dat de concentratie van het bombardement begon te verschuiven naar het zuidelijk deel van het vliegveld, hetgeen mogelijk is veroorzaakt door het uiteenspatten van de tragische ‘N for Nan’. De bommenrichter van de Lancaster ‘N for Nan’ heeft de bommen van dit vliegtuig niet laten vallen. Een voltreffer in het volbeladen bommenruim zorgde ervoor dat het vliegtuig in de lucht explodeerde. Dat gebeurde ter hoogte van de Kompagnieberg. Het toestel droeg die 15e augustus 11 bommen van 1000lbs (afgerond 350 kg) en 4 bommen van 500 lbs, waarbij enkele tijdbommen. Het toestel kwam neer op het Oud Reemsterveld. Min of meer loodrecht naar beneden dus. De vleugel ging in draaiende beweging naar beneden. Delen van het vliegtuig kwamen in een grote cirkel verspreid op het terrein van de Hoge Veluwe neer. Een daardoor onstane heidebrand kon onder andere met behulp van de bosbrandweer van Schaarsbergen worden geblust.

Onderdeel gevonden in juli 2016 nabij het Oud Reemsterveld




Waarschijnlijk is het vliegtuig geraakt door geschut van de stelling die midden op het Oud Reemsterveld lag.Een enorme stelling met tientallen stukken geschut en vele betonnen onderkomens en voorzieningen. Een compleet dorp. Het 428. Bataillon dat met een viertal secties in de FLAKstellingen rondom Deelen verspreid lag claimde het neerschieten van een Lancaster op 15 augustus 1944.



De eenheid rapporteerde het neerschieten als volgt:

(1) Tag 15.8 1944

(2) Zeit 12.09 Uhr

(3) Ort Deelen (bei Arnheim)

(4) Ziel LANCASTER

(5) Einheit 4s/428

(6) Anmerkung 5000 m Höhe;3 km SW von Deelen

Abschusssender 4/428.



Flak


De ‘N for Nan’ zal, sterk gefragmenteerd op de grote stukken na, nog altijd aanwezig zijn op en in de bodem van het westelijk en middengedeelte van het Park de Hoge Veluwe.

Bronnen


De Schouw 2002, lente, Rene Vossebeld/Jan Verhagen

Blik omhoog, Cor Janse, pagina 347/348